Er is echt nood om vanuit de academische wereld met nieuwe ontdekkingen en inzichten te komen, specifiek gericht op betere behandeling van kinderkanker
Neuroblastoom is de derde meest voorkomende kinderkanker. Desondanks is het een soort kanker waarvoor de huidige therapieën vaak tekortschieten. Het Departement Biomoleculaire Geneeskunde van de Universiteit Gent onderzoekt neuroblastoom sinds meerdere decennia, waar ook vzw Kinderkankerfonds financieel in bijdroeg. We hadden de kans prof. dr. Kaat Durinck te interviewen. Zij is als onderzoeksleider verbonden aan het PPOL (Pediatric Precision Oncology Lab Ghent) laboratorium dat zoekt naar nieuwe therapieën voor kinderen met neuroblastoom. We praatten over waar het onderzoek vandaag staat, wat zebravissen hiermee te maken hebben en welke toekomstvooruitzichten dit onderzoek heeft.
Prof. dr. Kaat Durinck
Prof. dr. Kaat Durinck studeerde in 2010 af als biochemist en biotechnoloog. Door haar interesse in toegepaste wetenschappen, ging ze in de richting van de Faculteit Geneeskunde van UGent om verder onderzoek te doen. Ze behaalde een doctoraat dat zich richtte op leukemie-onderzoek. In haar doctoraat had ze aandacht voor een nieuw gen betrokken in leukemie, en ging ze na wat de functie en rol was van dat gen in kankerontwikkeling. Nadat ze haar doctoraat behaalde, stapte ze over naar de huidige onderzoeksgroep waar ze nu co-supervisor is en onderzoek verricht naar neuroblastoom.
prof. Kaat Durinck
“Er zijn een aantal belangrijke problemen met kinderkanker die om een oplossing vragen”, zegt prof. dr. Kaat Durinck. “De farmaceutische industrie is weinig geïnteresseerd in behandeling van kinderkanker, aangezien kinderkanker veel zeldzamer is dan kanker bij volwassenen. Ten tweede vragen kinderkanker en kanker bij volwassenen een verschillende aanpak. Er is dus echt nood om vanuit de academische wereld met nieuwe ontdekkingen en inzichten te komen, specifiek gericht op betere behandeling van kinderkanker. Daarnaast moeten we ook inspanningen doen om de farmaceutische industrie warm te maken voor engagement bij het opzetten van klinische studies. Ten slotte behandelen we kinderen nu nog te vaak met therapieën die ontwikkeld zijn voor volwassen patiënten. We maken dus geen therapie op maat van die patiënten, wat meer en meer als noodzakelijk gezien wordt. We moeten meer vanuit de patiënt zelf vertrekken, wat we precisie-behandeling noemen. Ik heb destijds besloten mijn postdoctoraal onderzoek in Gent verder te zetten en te zoeken naar oplossingen voor deze problemen. Het doel is om precisiebehandeling te ontwikkelen voor iedere neuroblastoompatiënt, maar tegelijkertijd verbreden we ons onderzoek ook naar andere vormen van kinderkanker.”
Zebravissen
“Het onderzoek naar neuroblastoom hier loopt al sinds de jaren ’80 van vorige eeuw en werd gestart onder impuls van Geneviève Laureys, Yves Benoit, Nadine Van Roy en Frank Speleman. Het UZ Gent is immers het referentiecentrum voor neuroblastoom in België, waardoor we toegang hebben tot stukjes weefsel van de tumoren van kinderen. Het onderzoek spitst zich toe op het ontrafelen van de genetische basis, om beter te begrijpen hoe kanker ontstaat en om nieuwe doelwitten voor therapie te identificeren.
Zebravis heeft een aantal voordelen ten opzichte van de klassieke laboratoriummuis. Genetisch zijn zebravissen in belangrijke mate gelijk aan de mens, zeker voor genen die betrokken zijn in kanker.
Het onderzoek maakt hierbij gebruik van zebravissen als diermodel. Het is essentieel om testen uit te voeren op de zebravissen, alvorens naar de patiënt over te stappen. Zebravis heeft een aantal voordelen ten opzichte van de klassieke laboratoriummuis. Genetisch zijn zebravissen in belangrijke mate gelijk aan de mens, zeker voor genen die betrokken zijn in kanker. De vissen zijn ook veel kleiner dan muizen, waardoor er minder plaats nodig is voor huisvesting, wat kosten reduceert. Vissen laten ook makkelijk toe om de rol van nieuwe genen te testen en produceren veel nakomelingen, waardoor resultaten sneller geboekt kunnen worden en de toepassing naar de patiënt versneld kan worden.”
Therapieën testen
“Het identificeren van nieuwe genen biedt tegelijkertijd de mogelijkheid om nieuwe doelwitten en strategieën te ontwikkelen voor behandeling. Daarnaast kijken we nu ook naar een nieuwe manier van ‘drug screening’. We zoeken naar nieuwe drugs (medicijnen) door grote aantallen (duizenden) scheikundige verbindingen te testen. Daarna kunnen we kandidaat-drugs testen in het embryo van de visjes. De embryo’s worden in heel kleine schaaltjes geplaatst en vervolgens brengen we een stukje tumor in van de patiënt. Daarna laten we er een aantal verschillende drugs op los. We kunnen dan snel zien wat er effect heeft op de tumor.
Dat is een nieuwe manier van ‘drug testing’ die momenteel in het PPOL-lab ontwikkeld wordt. De uiteindelijke bedoeling is om, kort na diagnose bij het kind, te testen welke medicijnen het best geschikt zijn voor de kanker van deze patiënt en op die manier naar een echte patiëntgerichte behandeling gaan. Dit onderzoek is momenteel opgestart en we verwachten dat toepassing hiervan binnen afzienbare tijd mogelijk wordt. Dankzij een jong, dynamisch en sterk team dat zich hierop focust, zal dat lukken.”
Financiering
Hoe veelbelovend het ook mag klinken, de onderzoekers hebben het niet altijd even gemakkelijk om aan financiering te geraken voor hun onderzoek. “Onderzoek vraagt veel tijd en geld en vaak moeten vele technische obstakels overwonnen worden. De steun en het vertrouwen van vzw Kinderkankerfonds is dan ook heel belangrijk om het onderzoek gaande te houden. Zonder dit pionierswerk kunnen we geen vooruitgang boeken om betere en minder toxische behandelingen te vinden voor alle kinderen met kanker.”
Met dank aan prof. dr. Kaat Durinck
Gepubliceerd op 18 juli 2022