Onderzoek naar celtherapie in UAntwerpen en UZA voor hersenkanker bij kinderen
Hersenkanker is de meest voorkomende vaste tumor bij kinderen en helaas ook één van de grootste oorzaken van overlijden door kanker in deze jonge leeftijdsgroep. Hoewel er al veel vooruitgang is geboekt in de behandeling, blijven de vooruitzichten voor veel jonge patiëntjes met agressieve vormen van de ziekte uitdagend. Daarom is onderzoek naar nieuwe en effectieve therapieën van levensbelang.
Prof. Filip Lardon en Prof. Evelien Smits (foto: C. Hermans)
Bij het Centrum voor Oncologisch Onderzoek (CORE) van de Universiteit Antwerpen zetten we hier volop op in. Onder leiding van Prof. Filip Lardon en Prof. Evelien Smits richten we ons onderzoek op het inzetten van de krachtigste soldaten van ons lichaam in de strijd tegen kanker: ons eigen immuunsysteem.
De natuurlijke superhelden van ons lichaam
Ons immuunsysteem, of afweersysteem, is onze natuurlijke verdediging. Het bestaat uit miljoenen witte bloedcellen die voortdurend patrouilleren en gevaarlijke indringers opsporen en vernietigen. Normaal gesproken herkennen deze cellen kankercellen en ruimen ze die op. Als kanker ontstaat, is dit vaak omdat de kankercellen erin geslaagd zijn om aan deze verdediging te ontsnappen. Het doel van immuuntherapie is om dit natuurlijke afweersysteem zodanig te versterken dat het de kankercellen weer kan herkennen en vernietigen.
Ons onderzoeksteam heeft zijn pijlen gericht op een specifieke groep superhelden: de Natuurlijke Killercellen (NK-cellen). Deze cellen zijn experts in het opsporen en vernietigen van zieke en kwaadaardige cellen.
Een grijparm voor de strijd
In ons onderzoek passen we deze NK-cellen aan in het laboratorium, waardoor ze nog veel sterker en doelgerichter worden. We geven ze een speciale ‘grijparm’ die we in het vakjargoneen ‘CAR’ noemen. Hiermee kunnen de NK-cellen zich specifiek vastgrijpen aan de kankercellen en ze vernietigen.
Deze veelbelovende NK-celtherapie heeft al indrukwekkende resultaten laten zien in klinische studies, voornamelijk bij volwassenen met bloedkanker. Wat deze therapie zo uniek maakt, is dat ze even doeltreffend blijkt te zijn als de meest gebruikte celtherapie (CAR-T-celtherapie), maar met aanzienlijk minder ernstige bijwerkingen. Bovendien kunnen we de therapie maken van de bloedcellen van een gezonde donor, waardoor de behandeling sneller beschikbaar is voor de patiënt en ook nog eens goedkoper is.
Toch staan we voor een paar grote uitdagingen om deze therapie ook in te kunnen zetten voor de behandeling van kinderen met hersentumoren:
1. Het vinden van het juiste doelwit op de kankercellen.
2. Ervoor zorgen dat de NK-cellen hun werk ook kunnen doen in de vijandige omgeving van de tumor.
3. De NK-cellen veilig en efficiënt op de plek van de tumor krijgen.
De eerste stap is al gezet: we zijn erin geslaagd om de NK-cellen hun ‘grijparm’ te geven en ze de kankercellen te laten doden in het labo. Nu werken we met ons team aan de andere twee uitdagingen.
Het team achter de ontdekkingen
Dit onderzoek is het doctoraatsproject van kinderoncologe Dr. Liesbeth Vanheeswijck. Zij wordt hierbij ondersteund door de kinderoncologen Dr. Joris Verlooy en Dr. Jaques van Heerden. Voor de laboratoriumexperimenten is er ondersteuning door een toegewijd team van onderzoekers en laboranten, waaronder Prof. Evelien Smits, Dr. Jorrit De Waele, Dr. Jonas Van Audenaerde en Ing. Inge Vereycken.
Ons multidisciplinair, enthousiast onderzoeksteam (Dr. Liesbeth Vanheeswijck op de onderste rij, 5e van links)
Daarnaast wordt het team versterkt door vele andere betrokken collega’s, onder andere Sanne van der Heijden, Brian Weidensee, Charlotte Gevaerts, Delphine Quatannens, Céline Merlin, Dana Liu, Christophe Hermans en Ho Wa Lau, wat de voortgang van het onderzoek bevordert. Ook met de specialisten van de Dienst Pathologie, onder leiding van Prof. Senada Koljenović, en het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde van het UZA, onder leiding van Prof. Em. Zwi Berneman, Prof. Sébastien Anguille en Prof. Eva Lion, werken we nauw samen. Dit project sluit aan bij de brede specialisatie van het UZA en UAntwerpen in celtherapie, met belangrijke ervaring in klinische studies voor kinderkanker.
Samen de strijd aan: de kracht van uw steun
De vooruitgang die we boeken zou onmogelijk zijn zonder de onmisbare steun van het Kinderkankerfonds. Dankzij uw bijdragen kunnen wij het onderzoek voortzetten, uitdagingen aanpakken en blijven zoeken naar doorbraken. Dit onderzoek is een race tegen de tijd, en vzw Kinderkankerfonds helpt om een nieuwe, hoopvolle therapie dichterbij te brengen voor kinderen met hersenkanker.
Namens het hele CORE-team: hartelijk dank voor uw vertrouwen en steun!
Delphine Quatannens – onderzoeksmanager CORE, UAntwerpen en UZA
Voor meer info: delphine.quatannens@uantwerpen.be
Gepubliceerd op 18 september 2025